Publikacja obejmuje wybrane wyniki badań naukowych dotyczących problemów pol-skich rodzin oraz wyzwań i perspektyw polityki rodzinnej w Polsce, w różnych aspek-tach i wymiarach przestrzennych – przede wszystkim w wymiarze lokalnym. Zbiór otwiera artykuł dotyczący rządowych programów polityki rodzinnej powstałych po przełomie ustrojowym. Analiza ta stanowi istotną osnowę rozważań o szczegółowych obszarach polityki społecznej wobec rodziny, realizowanych na poziomie województw, powiatów i gmin. Należy bowiem mieć na uwadze, że w warunkach de¬centralizacji polityki rodzinnej państwa jest ona istotna nie tylko dla samej rodziny, ale także dla funkcjonowania samorządów, organizacji społecznych i innych podmiotów realizujących zadania na rzecz rodziny. Niezwykle ważne są własne inicjatywy samorządów na rzecz poprawy warunków funkcjonowania rodziny i realizacji przez nią podstawowych funkcji, m.in. prokreacyjnej, ekonomicznej, opiekuńczo-wychowawczej. Z tego też powodu interesujący jest artykuł dotyczący regionalnych (wojewódzkich) programów wspierania godzenia życia zawodowego z rodzinnym, uznawanych za kluczowe w polityce na rzecz podniesienia poziomu dzietności, a także tekst o polityce rodzinnej w strategiach rozwiązywania problemów społecznych w powiatach małopolski. W każdym z tych obszarów można też wyodrębnić szczegółowe problemy, które stają się wyzwaniem dla samorządowej polityki społecznej, w tym rodzinnej lub innych polityk szczegółowych. W tym kontekście warte uwagi są wyniki badań dotyczących specyficznej sytuacji samotnych kobiet, które pozbawione możliwości podziału obowiązków pomiędzy siebie i partnera, usiłują po¬wrócić na rynek pracy. Równie ciekawa jest analiza warunków działania nieformalnych form wsparcia rodzin w środowisku lokalnym. Dwa następne artykuły prezentują interesujące badania odnoszące się do funkcjonowania ustawowych instrumentów polityki rodzinnej wobec rodzin z dziećmi do lat trzech. Mowa o tradycyjnych żłobkach, które są rozwiązaniem najczęściej wybieranym przez rodziców małych dzieci, oraz o innowacyjnym rozwiązaniu, jakim jest opiekun dzienny. Publikację zamyka inspirująca analiza sytuacji przebywających w Norwegii polskich rodzin niewydolnych wychowawczo, a także funkcjonwania nordyckich instytucji chroniących interesy dzieci, głównie Służby Ochrony Praw Dzieci (Barnevernet). Redaktorzy opracowania serdecznie dziękują wszystkim Autorom artykułów, którzy poprzez ich złożenie poparli inicjatywę wydania tej publikacji, a poprzez zamieszczone treści wyrazili swoje przekonanie o potrzebie dalszego rozwoju badań poświęconych tematyce rodziny i polityki rodzinnej. Joanna Szczepaniak-Sienniak, Adam Kubów